قانون آزادی اطلاعات در تاریخ 16 ژانویه سال 1966 تصویب شد! تاریخ اولین باری که روز آزادی اطلاعات جشن گرفته شد در دسترس نیست اما در زاد‌روز تولد جیمز مدیسون کسی که برای تصویب این قانون تلاش کرد و ما وی را به عنوان پدر قانون اساسی می‌شناسیم، آزادی اطلاعات را جشن می‌گیریم. و هر سال در روز 16 مارچ و یا نزدیک به آن دو جایزه‌ی جیمز مدیسون و ایلین کوک به افرادی که برای شفاف‌سازی و یا اجرای دقیق قانون آزادی اطلاعات تلاش کرده‌اند اهدا می‌شود.
قانون آزادی اطلاعات بیان می‌کند که مردم از اطلاعاتی که در اختیار دولت است اطلاع دارند. این اطلاعات می‌تواند شامل تصمیمات دولت، مواردی که کشف می‌شود و یا اطلاعات شخصی دولتمردان به منظور اهداف نظارتی باشد (البته که این موارد برای ما اصلا غریبه نیستند و این دغدغه به جهت شفافیت آرا، اطلاعات و دارایی‌های مالی مسئولین چند سالی است که بین مردم ایران نیز واضحا مشاهده می‌شود). همچنین این قانون بیان می‌کند هر شخصی می‌تواند اطلاعات را با درخواست کردن به طور رایگان و یا با حداقل هزینه دریافت کند.
اما با توجه به این که قانون آزادی اطلاعات در زمینه‌ی شفافیت دولت مطرح شد این تفکر را تداعی می‌کند که آیا شفافیت فقط در خصوص دولتمردان لازم است؟ آیا در هر سطح از همکاری اگر شفاف‌سازی صورت بگیرد مفید نیست؟
اگر بخواهیم به موضوع شفافیت در صنعت اتریبیوشن و به بهانه‌ی روز آزادی اطلاعات بپردازیم باید به سراغSDK Open-Source و یا همان اس‌دی‌کی متن-باز برویم. در ادامه بیشتر بر روی این موضوع تمرکز خواهیم گذاشت.
اس‌دی‌کی متن-باز چیست؟
اس‌دی‌کی متن-باز مجموعه‌ای از کدهاست که همه می‌توانند به منظور تجزیه و تحلیل، تغییر و یا بهبود در کد با رعایت یک سری شرایط و ضوابط به آن دسترسی داشته باشند. این کد در کانال‌هایی مانند گیت‌هاب قابل دسترسی است. افراد می‌توانند یک نسخه از کد را داشته باشند و شما به راحتی می‌توانید آن را در یک داکیومنت و به زبان مدنظر خود تغییر دهید. اگر به صورت دقیق می‌خواهید بدانید اس‌دی‌کی متن-باز به چه صورت است می‌توانید اس‌دی‌کی متن-باز ادتریس را مشاهده کنید. در مقابل اس‌دی‌کی متن-باز اس‌دی‌کی متن-بسته نیز وجود دارند که درست بر خلاف آن، انتشار نمی‌یابد.
مزایای اس‌دی‌کی متن-باز چیست؟
- قابلیت شخصی‌سازی شدن:
شما می‌توانید بر اساس نیاز خود هر کاری که لازم است با اس‌دی‌کی متن-باز انجام دهید. می‌توانید آن را به چند بخش تقسیم کنید، قسمتی از کد را که لازم ندارید حذف کنید و قسمتی را برای بهبود اپلیکیشن خود استفاده کنید. این راه‌حل بسیار از بهروزرسانی راحت‌تر است. همچنین با انتشار یک کد متن-باز می‌توانید بازخورد دریافت کنید تا اگر قسمتی نیاز به بهبود دارد آن را تغییر دهید که البته در کدهای متن-بسته این قابلیت وجود ندارد. همچنین در صورت بروز مشکل، مهندسان دو طرف (انتشاردهنده و استفاده‌کننده) می‌توانند درکنار یکدیگر تلاش کنند و مشکل را سریع‌تر حل کنند و اگر شما بدانید با چه محتوایی سر و کار دارید بدون نیاز به تیم پشتیبانی می‌توانید آن را حل کنید.
- قابلیت تغییر سریع:
اگر شما نیاز دارید موردی را سریعا تغییر دهید یک کد متن_باز این قابلیت را در اختیارتان می‌گذارد که با تایید تیم سازنده آن را تغییر دهید. با تسریع روند انتشار نسخه‌های جدید سیستم عامل‌ها شما نیاز دارید که سریعا با نسخه‌ی جدید سازگار شوید و یا در زمانی که یک مشکل پیش می‌آید با بررسی و تجزیه و تحلیل پروژه‌های دیگر این امکان را دارید که مشاهده کنید دیگران برای حل مشکلات مشابه از چه راه کاری استفاده کرده‌اند و سریعا آن را حل کنید.
- قابلیت شفافیت برای طرفین:
یک کد که به صورت متن-بسته نوشته شده است به این معنی است که سازندگان نمی‌خواهند که دیگران کد را ببینند. این مورد اکثرا به دلایل شخصی است ولی در برخی موارد به این معناست که موردی وجود دارد که سازندگان می‌خواهند آن را از دید سایر افراد پنهان کنند. اما در کد متن-باز این موارد وجود ندارد زیرا اگر یک کد مخرب در اس‌دی‌کی وجود داشته باشد با بازخورد از سایر افراد مدت زیادی در گردش نمی‌ماند و سریعا حل می‌شود.
- قابلیت تضمین کیفیت:
به دلیل شفافیت، کد متن-باز باید از بالاترین سطح کیفیت برخوردار باشد. اما در صورتی که کیفیت لازم را نداشته باشد غیرقابل استفاده می‌شود. این درحالی است که کدهای متن-بسته فقط نیاز به عملکرد دارند و چون از دید سایر افراد پنهان هستند ممکن است کیفیت لازم را نداشته باشند. ادتریس به راحتی محصول خود را با سایر افراد به اشتراک می‌گذارد و با آگاهی از این که سایر افراد اس‌دی‌کی متن-باز را مشاهده می‌کنند کیفیت آن را در بالاترین سطح ممکن حفظ می‌کند.
شرکت‌هایی که از اس‌دی‌کی متن-باز استفاده می‌کنند:
کد متن-باز فقط برای شرکت‌ها نیست و همه حتی اشخاص نیز می‌توانند در آن مشارکت کنند. با این تفاسیر کد متن_باز نه‌تنها امن و سریع است بلکه شفافیت لازم را دارد و مقرون به صرفه نیز می‌باشد.
سوتفاهم‌هایی در مورد کد متن-باز
مخالفت‌هایی که در خصوص کد متن- باز وجود دارد که غالبا ناشی از سوتفاهم و یا اطلاعات غلط است که در این نوشتار سعی می‌کنیم در مورد کلیدی‌ترین آن‌ها صحبت کنیم.
آیا کد متن-بسته امن‌تر نیست؟
کد متن-باز ممکن است برای همه قابل مشاهده باشد ولی خدشه‌ای در امنیت شما وارد نمی‌کند. همان‌طور که ممکن است یک فرد بتواند اطلاعات خاصی را در یک کد متن-باز پیدا کند، می‌تواند همان اطلاعات را با استفاده از مهندسی معکوس در یک کد متن‌بسته نیز پیدا کند فقط زمان بیشتری نیاز است. بنابراین کد متن-بسته امنیت شما را بیشتر تامین نمی‌کند. علاوه بر این در زمینه‌ی کار با اتریبیوشن شما برای ردیابی(tracking) نیاز به اس‌دی‌کی های شخص ثالث دارید و اگر از یک اس‌دی‌کی متن-بسته استفاده کنید نیاز به تیم پشتیبانی دارید و یا با اسنادی سر و کار خواهید داشت که درک آن بسیار مشکل است. ولی در یک اس‌دی‌کی متن-باز به راحتی می‌توانید تغییرات مدنظر خود را ایجاد کنید. در یک اس‌دی‌کی متن-باز شما می‌دانید در حال نصب چه چیزی هستید و با چه چیزی کار می‌کنید و می‌توانید به راحتی یک باگ و یا یک کد مخرب را پیدا کرده و اصلاح کنید. این کار به سادگی کپی‌پیست کردن اس‌دی‌کی است و یک مزیت نیز دیگر نیز دارد و آن این مهم می‌باشد که شما با هر بار اعمال تغییرات و انتشار نسخه‌ی جدید، تغییرات را نیز مستند می‌کنید.
چه کسانی می‌توانند کد متن-باز را تغییر دهند؟
در تئوری هر کسی می‌تواند کد متن-باز را تغییر دهد و کد باید مراحل تغییر راحتی داشته باشد تا به راحتی تغییر کند ولی این کار به راحتی ثبت‌نام در گیت‌هاب نیست و نیاز به رعایت یک‌سری شرایط دارد:
الف: شما باید زبان کد را بدانید و همگی آگاهیم که یادگیری زبان کدنویسی راحت نیست. و کسانی که تجربه‌ی کاری بیشتری دارند می‌دانند که یک کد خوب به منزله‌ی اعتبار و دانش یک کدنویس است و به عنوان نمونه‌کار کاربرد دارد بنابراین از کد متن-باز برای ایجاد اعتبار استفاده می‌کنند. تنها افراد کمی هستند که به قصد تخریب یک کد می‌خواهند آن را تغییر دهند که البته موفق نمی‌شوند.
ب: تغییرات کد متن-باز منوط به تایید هستند. هر تغییری که یک شخص ثالث بخواهد در یک کد متن-باز ایجاد کند منوط به تایید تیم سازنده است. ویرایشات انجام شده توسط تیم سازنده بررسی و تحلیل می‌شود و تنها در صورت تایید شدن در کد اعمال خواهد شد.
پ: نسخه‌ی نهایی کد برای همه‌ی افراد قابل رویت نیست. آنچه در دسترس عموم قرار می‌گرد تنها یک نرم‌افزار است که هنوز به برنامه متصل نشده است. مثل یک چرخ‌دنده که هنوز به دستگاه وصل نشده باشد. نسخه‌ی نهایی که به برنامه‌ی شما متصل می‌شود تنها توسط شما قابلیت رویت است.
چه چیزی کد متن-باز را هنگام تبادل اطلاعات ایمن می‌کند؟
همه‌ی داده‌ها فارغ از تیم انتشار دهنده در زمان تبادل توسط (HTTPS/ SSL) محافظت می‌شوند. این مهم تضمین می‌کند که فقط شما به داده‌ها دسترسی دارید، چراکه این همان چیزی است که برای خصوصی نگه داشتن تراکنش‌های بانکی، ایمیل‌ها و یا حتی پیام‌های واتس‌آپ استفاده می‌شود. اما اگر هنوز در خصوص امنیت کد متن-باز متقاعد نشده‌اید بهتر است این نکته را درنظر بگیرید که روزانه میلیون‌ها خرید اینترنتی بدون دغدغه‌ی امنیتی انجام می‌شوند که همگی آن‌ها توسط کد-متن باز محافظت می‌شوند.
سخن آخر
کدهای متن-باز کمک بسیار زیادی به پیشرفت تکنولوژی کرده اند. ایجاد یک بستر برای افراد تا ایده‌ها و کارهای خود را به اشتراک بگذارند و از دیگر افراد برای تجزیه و تحلیل و یا بهبود آن کمک بگیرند در عمل به برخی از چشمگیرترین فناوری‌ها در جهان کمک کرده است. کدهای متن-باز مخالفان خود را دارد که اکثر این مخالفت‌ها ناشی از اطلاعات غلط است و از آن‌جایی که ادتریس از یک اس‌دی‌کی متن-باز استفاده می‌کند در این نوشتار سعی کردیم تا سوتفاهم‌ها و اطلاعات غلط را از بین ببریم. حال اگر شما نیز به عنوان یک صاحب اپلیکیشن در خصوص استفاده از اس‌دی‌کی‌های متن-باز دغدغه دارید با پشتیبانان ادتریس در ارتباط باشید تا به راحتی و با حفظ امنیت داده‌های خود، بتوانید از مزیت‌های اس‌دی‌کی متن-باز ادتریس استفاده کنید.
منبع: پلتفرم اتریبیوشن ادجاست